Gemakzuchtig Ajax wint met veel kunst- en vliegwerk van Sparta

Ajax begon met zelfvertrouwen en eindigde in paniek. Het was een zeldzaam gezicht: Ajacieden ramden de bal in de slotfase blind naar voren. Tegen Sparta. Thuis. Verdediger Lisandro Martinez redde uiterst spectaculair op de lijn en voorkwam zo de Spartaanse gelijkmaker.

Ajax staat na de zege met 2-1 weer zes punten voor op AZ, maar daarmee is veel gezegd. Onachtzaam en ongedisciplineerd, noemde trainer Erik ten Hag aspecten van het spel. Zeker op papier is Ajax een kwestie van overmacht, die vrijwel zeker zal leiden tot prolongatie van de landstitel. In de weerbarstige praktijk bleek het lastig om de eerste competitiezege van 2020 binnen te slepen. Ajax vergiste zich ook in Sparta, met zijn bijna hoorbaar bonkende leeuwenhart.

Ajax is verwend. De Arena is meestal de vrijplaats van hoogstandjes, leidend tot hoge uitslagen in de competitie. Die houding van ‘wij zijn Ajax en wij zijn de besten’ leidt ook tot aparte taferelen. Zelfs bij 2-1 en een intens spannende slotfase verlaten tientallen mensen voortijdig het stadion, alsof de automatische piloot ze drijft. Op tijd in de auto en voor de file weg, is blijkbaar belangrijker dan de zinderende beleving van de slotfase.

Bijna verstikkende overmacht dus. Gevaarlijke dominantie, leidend tot gemakzucht. De competitie, hoe lang ook nog, nadert zijn beslissing, nu AZ voor de tweede keer op rij verloor, Feyenoord in feite al verloren was toen het seizoen nog moest beginnen en PSV zichzelf in een identiteitscrisis heeft gestort. Ajax staat opnieuw zes punten voor, net als ruim een maand geleden.

Zondag lijkt het een makkelijk middagje voor Ajax, met de gehuurde routinier Ryan Babel meteen in de basisploeg. Een uur is weinig aan de hand, al deelt Sparta af en toe een prikje uit. Na het vertrek van de geblesseerde Hakim Ziyech valt eerst de 2-0, maar daarna laat Ajax zich meeslepen door de maalstroom van chaos. ‘Net geen scherpte in loopacties. Niet goed bijsluiten. Seconden blijven staan in de verdediging’, analyseert Ten Hag.

Het is moeilijk in topsport, scherp blijven als het te goed gaat. Ajax heeft zijn toch al behoorlijke voorsprong op andere clubs mede dankzij de revenuen van de Champions League weten te optimaliseren. Op de bank zitten zondag liefst twaalf man, een behoorlijk verschil met de zeven van Sparta. De reserves kostten samen meer dan dertig miljoen. De werkelijk dure jongens blijven zitten: Edson Alvarez en Razvan Marin. De jeugd valt in.

Ze weten dat het wel goed komt. Althans, dat denken ze. En meestal is dat ook zo, zeker in de Arena. De trainer staat bijna onbewogen in zijn vak. Handen in de zakken, soms op de rug.

Op de reclameborden heet Ajax weer een nieuwe sponsor welkom. Curacao. Iedereen wil bij Ajax horen. Miljoenen stromen binnen, van alle kanten. De club laat zich heerlijk meedrijven door de hoogconjunctuur. Het ventje dat traditioneel hooghoudt op een matje gaat stuurs door, van van de linker- naar de rechtervoet en terug, tot 3101 keer. Zelfs als de sproeier plots aangaat, blijft hij onverstoorbaar. Het volk fluit afkeurend als een regisseur van het protocol hem tot stoppen maant. Het ventje uit de jeugdafdeling had best tot overmorgen willen doorgaan, maar ja, de wedstrijd begint zo. Ook hij behoort tot de machine Ajax, want overmacht komt niet vanzelf.

Sparta is aanvankelijk bijna geen partij, al raakt Ragnar Ache de paal in de eerste minuut, bij een snelle uitbraak. Sparta weert zich kranig, en hoewel de ploeg van Henk Fraser tot de rust weinig in te brengen heeft, breekt in de tweede helft oogsttijd aan voor de investeringen. Een loeihard schot van Abdou Harroui op de paal geldt als waarschuwing.

Kort daarop scoort de van PSV gehuurde spits Joël Piroe, na een fraaie aanname op de borst en een diagonaal schot met links. Eerst is het 2-0 geworden, door Donny van de Beek die de bal van dichtbij in het doel ramt en door een soort biljartdoelpunt van Ryan Gravenberch, na een dubbele combinatie door het strafschopgebied. Maar juist nadat de zaak beslist lijkt, laat Ajax het liggen.

De geweldige redding van Lisandro Martinez op de volley van Adil Auassar, als hij de bal vallend en via de paal uit het doel kopt, vloeit voort uit overlevingsdrang. Doelman André Onana pakt ook nog een volley van Deroy Duarte.

Ajax koploper dus, met zes punten en oneindig veel doelpunten voor op AZ. Maandag kan Jong Ajax de eerste plaats in de eerste divisie overnemen van Cambuur, door thuis te winnen van Dordrecht. Ten Hag zegt, op de vraag over de overmacht van Ajax: ‘Wij proberen gewoon elke dag beter te worden. Wij proberen alle wedstrijden te winnen.’